نوشته : Shonna Waters, PhD
انتخاب و تنظیم مقاله :افسانه وکیلی
زمان تقریبی مطالعه : ۱۳ دقیقه و ۳۰ ثانیه

حد و مرزها در روابط بسیار اهمیت دارند ، چه در محیط کار و چه در منزل . بدون حد و مرزها تعادل در زندگی کاری خود را از دست می دهید . شاید رئیس شما بخواهد ساعتهای طولانی کار کنید و یا اعضای خانواده شما در میانه جلسات مهم بخواهند تماس بگیرند و وقفه ایجاد کنند . در هر دو صورت ، افرایش دور کاری ها باعث شده است که برقراری حد و مرزها مهم تر به نظر برسد . حد و مرزهای فیزیکی مشخص می کنند که کجا می توانید بروید و کجا نمی توانید . مثل تابلوهای راهنمایی و رانندگی در جاده . اگرچه حد و مرزها مانند تابلو هشدار عمل نمی کنند اما شما را به همان اندازه از رفتن به طرفی از جاده که نباید به سمت آن کشیده شوید ، حفظ می کنند . حد و مرزها خطوطی شفاف و واضح هستند و مشخص می کنند که کجا باید توقف کنید و در هر رابطه ای تعیین می کنند که چه چیزی با فردیت ، هویت و مسئولیت ما تطابق دارد و کنترل نسبت به طرف مقابل از کجا شروع می شود و به کجا ختم می گردد . بنابر این مشاهده ، درک و تعریف حد و مرزها همیشه آسان نیست . حد و مرزهایی که برای خانواده خود معین می کنید ممکن است با آنهایی که مثلا برای دوستان خود مشخص می کنید تفاوت داشته باشند . چون رابطه میان فردی انواع مختلفی دارد ، حد و مرزها هم متنوع هستند . با این شروع می کنیم که داشتن حد و مرزهای سالم در روابط چطور خواهد بود .

حد و مرزهای سالم چه معنایی دارند ؟

چنین حد و مرزهایی باعث ایجاد احترام متقابل بین دو طرف در رابطه می شوند و کمک می کنند بفهمیم چه توقعات و انتظاراتی داریم و نشان می دهند که چطور باید به حریم خصوصی ، راحتی و آسایش و محدودیت های یکدیگر احترام بگذاریم . ما با دوستان ، همکاران ، بستگان و شریک زندگی خود رابطه بخصوصی داریم . مثلا اطلاعات مربوط به شرایط مالی را در اختیار شریک زندگی خود قرار می دهیم نه والدین و دوستان . به همین ترتیب ممکن است احساسات خود را در میان جمع خانواده ابراز کنید و نه همکاران . احتمالا شایسته نیست که با همکار خود درباره مشکلات در زندگی مشترک صحبت کنیم اما اشکالی ندارد در مورد مسابقه فوتبال دیشب جر و بحث کنیم . در هر رابطه ای لازم است که به حد و مرزهای موجود احترام بگذاریم و به یکدیگر اجازه بدهیم که محدودیت های جدیدی وضع کنیم . در روابط سالم ، هر دو طرف از اعتماد به نفس سالم برخوردار هستند و اجازه دارند تا آسیب پذیر باشند و قادرند تا بر حد و مرزهای خود تاکید داشته باشند و به طور مستقل فکر ، احساس و عمل کنند . به یاد داشته باشید که حد و مرزها همیشه در آستانه آسایش و راحتی فرد تعریف می شوند . این است که ما همیشه تمایل داریم که هنجارهای اجتماعی درمورد حد و مرزهای از پیش تعیین شده در محیط های کاری داشته باشیم .‌ بالاخره هر کسی دوست دارد که برای بهبودی و بهروزی او ارزش قائل شوند . این امر از طریق ابراز نیازها و اعلام محدودیت ها میسر می گردد .

چرا برقراری حد و مرزها اهمیت دارد ؟

حد و مرزها نوعی مراقبت از خود هستند و راهی برای حفاظت از سلامت روانی به شمار می روند . مثلا دانستن درباره حد و مرزهای شریک زندگی باعث می شود که از او شناخت کاملی بدست آورید چون وقتی که به محدودیت های طرف مقابل احترام بیشتری قائل باشید باعث می شود که اجازه بدهد از او ببشتر بدانید و صمیمیت و ارتباط میان شما تقویت شود . حد و مرزها در رابطه با همکاران از این هم مهم تر هستند . رفتار غیر حرفه ای می تواند برای کار و شغل شما فاجعه بار باشد اما خیلی از افراد در ایجاد حد و مرزهای درست ناموفق هستند . مثلا نتایج یک تحقیق نشان داد که ۳۷ درصد کارکنان در محیط کار اعتقاد دارند که همکاران آنها در مکالمات و گفتگو ها بیش از حد راحت و بی تکلف هستند . بدون برقراری حد و مرزها رشد و پیشرفت در کار و رابطه دشوار است . ابراز کردن خود و فرصت دادن به دیگران برای اینکه چنین کنند ، راهی را برای داشتن سلامت روان برای همگان باز می کند . همانطور که ذکر گردید ، شاید یاد گرفتن اینکه چطور در روابط خود حد و مرز تعریف کنید تازگی داشته باشد .

پنج نوع حد و مرز

در یک رابطه بیش از یکی دو حد و مرز لازم است . وضع فقط یک محدودیت نمی تواند همه نیاز های شما را در بر بگیرد . همانطور که شروع به اولویت بندی حیطه آسایش می کنید و به مانند یک انسان مستقل عمل می کنید در نظر داشته باشید که پنج گونه از حد و مرز شناخته شده اند :

۱ – حد و مرزهای احساسی

به این مربوط هستند که درباره احساسی که دارید واضح و شفاف باشید . احساسات شما در کنترل خودتان هستند فارغ از آنکه برای دیگران چه اتفاقی بیافتد . این حد و مرزها باعث می شوند که بتوانیم بدون اینکه احساسات دیگران بر ما تاثیر داشته باشند همدردی کنیم . در محیط کار ، حد و مرزهای احساسی در هنگام گوش دادن به همکاری که درباره مشکلات خود با مدیرش حرف می زند ایفای نقش می کنند در حالی که لازم نیست از آن مدیر عصبانی شوید و یا در ناراحتی و پریشانی شخص دیگری شریک باشید . در رابطه پدر / مادر و فرزندی حد و مرزهای احساسی یعنی اینکه نباید اجازه بدهید احساس شما از خلق و خوی نوجوانی که در خانه دارید دنباله روی کند . نمونه دیگر می تواند این باشد که از اینکه شریک زندگی شما وقتی در حال ناله و مویه هستید همچنان بخواهد اخبار تلوزیون را دنبال کند سر خورده و دلزده نشوید . در نهایت مرزهای احساسی به حفظ فردیت شما بر می گردند . هر کسی افکار و احساسات خود را دارد و می تواند بدون آنکه احساسی که درباره خود دارد را کنار بگذارد از دیگری مراقبت کند .

۲ – حد و مرزهای اعتقادی

هر فردی اعتقادات ، نظرات و ارزش های خود را دارد . حد و مرزهای اعتقادی کمک می کنند به دیدگاه های متفاوت دیگران احترام بگذاریم . بسیار مهم است که توقع نداشته باشید که طرف مقابل همه نظرات شما را بپذیرد و خود را با آنها وفق بدهد . حتی اگر با همکار و یا معشوق خود اختلاف نظر دارید باید بتوانید عقاید و عواطف خود را ابراز کنید . این مسئله ربطی به اینکه طرف مقابل از نظر متفاوت شما آزرده شود ندارد بلکه بیشتر در این مورد است که باید به حقوق اشخاص برای اینکه باور و اعتقاد خود را درباره سیاست یا استراتژی های بازاریابی داشته باشند ، احترام گذاشته شود . حد و مرزهای فکری همچنین باید باعث بشوند که فرد برای اینکه به اعتقاد خود پایبند بماند احساس امنیت کند . به جای اینکه با کسی موافقت کنید برای اینکه او شما را دوست داشته باشد می توانید با خود صادق باشید . آیا اگر اختلاف نظر باعث شده است که کار به جر و بحث و توهین بکشد ، وقتی طرف مقابل با شما موافق نیست احساس می کنید مورد تهاجم و توهین قرار گرفته اید ؟ طرف مقابل چطور ؟ این در مورد هر اختلافی صدق می کند یا در برخی موارد مشخص ؟ به این فکر کنید که چرا شما و طرف مقابل احساس می کنید مورد تهدید هستید ؟ از این به بعد ، وضع حد و مرزهای فکری باعث می شود هر دو سو احساس کنند دیدگاه های آنها ارزش و منزلت دارد .

۳ – حد و مرزهای فیزیکی

وقتی بدن ما لمس می شود ، هریک به قدری احساس راحتی یا ناراحتی می کنیم . بعضی ممکن است با در آغوش گرفتن در محیط کار مشکلی نداشته باشند ولی شاید برخی از این مسئله استقبال نکنند . اینکه درباره حد و مرزهای فیزیکی در محیط کار یا با دوستان خود صحبت کنید خیلی اهمیت دارد . حتی اگر دیگران حرف شما را درک نکنند ، حق دارید هر کاری که به شما احساس راحتی می بخشد انجام بدهید . البته باید به آنها هم اجازه بدهید که محدودیت های خود را بیان کنند .

۴ – حد و مرزهای مالی

صحبت درباره مسائل مالی آسان نیست اما التفات داریم که چقدر ضروری و لازم است . شاید قبلا در این مورد با شریک زندگی خود توافق کرده اید ، ممکن است حساب بانکی مشترک داشته باشید یا بر سر نرفتن به تعطیلات برای پس انداز بیشتر حرف زده اید . به هر حال پول عامل مهمی در رابطه است . اگر دوستان شما همیشه رستوران های لوکس و گران را انتخاب می کنند باید حد و مرزی برای اینکه چقدر می خواهید خرج کنید ، مقرر نمائید . همینطور وقتی که همکاران از شما دعوت می کنند که با آنها نهار بخورید یا در جشن ها شرکت کنید . همیشه اهداف مالی خود را در نظر داشته باشید و آماده باشید که حد و مرزهای خود دا در این مورد اعلام کنید .

۵ – حد و مرزها در رابطه جنسی

وقتی مسئله صمیمیت فیزیکی در میان باشد حد و مرزهای جنسی نباید مورد بی توجهی قرار بگیرند . باید در مورد اینکه چه کاری خارج از محدوده مجاز است و چه نوعی از ارتباط برای ایجاد اعتماد در رابطه لازم است ، صحبت کنید . اولویت بندی برای اینکه انجام چه کارهایی رضایت بیشتری به همراه دارند هم شامل این حد و مرزها می شود .

مثال هایی از حد و مرزها در رابطه

 اینکه توقع داشته باشید که طرف مقابل درزمان بروز اختلافات ، مانند انسان بالغ رفتار کند .

 اینکه به هم وابستگی نداشته باشید و هویت خود را حفظ کنید

 وقتی کار میکنید فضای خصوصی و آرام خود را داشته باشید

 به نگرانی های شما گوش بدهند بی آنکه رنجشی حاصل شود

 ترک موقعیتی که در آن طرف مقابل با بی احترامی با شما برخورد می کند

نمونه هایی ار حد و مرزهای سالم

حد و مرزهای شخصی شما همیشه باید مورد توجه قرار بگیرند و نباید از هیچ رابطه ای منفک شوند . برای اینکه تصوری از اینکه حد و مرزها چطور هستند ، داشته باشید به این مثال ها نگاه کنید :

– برخورداری از حس مالکیت بر اموال و دارایی ها ،

– توانایی برای آنکه نسبت به احساس ، باورهای معنوی و شور و اشتیاق خود پایبند باشید.

– امکان اینکه وقت کافی برای مراقبت از خود اختصاص بدهید.

– داشتن حق برای تغییر در ذهنیات و چیزهایی که قبلا ترجیح می دادید.

– داشتن اوقات تنهایی بدون مزاحمت و دخالت.

چه تفاوتهایی میان حد و مرزهای سالم و ناسالم وجود دارد ؟

می دانیم که حد و مرزهای سالم قرار است احترام متقابل و حس امنیت و اسایش ایجاد کنند . اما در حد و مرزهای ناسالم وضعیت بر عکس است و در واقع اصلا حد و مرزی وجود ندارد . هدف از برقراری این حد و مرزها ، کنترل طرف مقابل است تا وادار شود کاری انجام بدهد که مایل به آن نیست . در واقع وضع این حد و مرزها تاکتیکی است که از سوی افراد سمی اتخاذ می شود . اگر دوستی دارید که از اینکه زمان ندارید با او وقت بگذرانید عصبانی می شود ، احتمالا شما را کنترل می کند . این یک نشانه است که طرف مقابل دوست واقعی نیست . شاید هم علائم حد و مرزهای ناسالم را در محیط های کاری سمی دیده باشید . تا به حال رئیسی داشته اید که مرتب اضافه کاری بخواهد حتی وقتی که مورد خیلی هم ضروری و فوری نباشد ؟ یا حتما همکاری داشته اید که به زمان نهار و استراحت شما احترام نمی گذارد و در طول روز دائما پیام و پیامک می فرستد . کسی که حد و مرزهای ناسالم دارد نمی پرسد طرف مقابل چه احساسی دارد بلکه هدف فقط کنترل است . خبر خوب این است که می توانید یاد بگیرید حد و مرزهای ناسالم را تشخیص بدهید و روابط سمی را پیش از آنکه زندگی شما را تسخیر کنند ، ترک نمائید . چه در خانه و چه در محیط کار شما لیاقت و استحقاق دارید که احساس کنید آنقدر توانمند هستید که بهترین کارها را انجام بدهید و احساس خوبی داشته باشید .

چهار راه برای ایجاد حد و مرزهای سالم

هر کسی راه و روش خود را برای برقراری حد و مرزها دارد . اگرچه پیدا کردن شیوه ای شخصی برای صحبت در مورد این مسائل مستلزم آزمون و خطا می باشد اما بسیار اهمیت دارد که همچنان سعی کنید . اگر مطمئن نیستید که چطور باید حد و مرزها را در رابطه خود برقرار کنید ، از امروز با این چهار روش شروع کنید :

۱ – از فرصت ها استفاده کنید و بلافاصله بعد از اینکه وارد رابطه ای جدید شدید معیارها و استانداردهای خود را تعریف کنید . اگر به تازگی وارد محیط کار جدید شده اید مشخص کنید که در چه زمان هائی کار نمی کنید . اگر دوست جدیدی پیدا کرده اید از همان اول تعیین کنید به چه حمایت های عاطفی نیاز دارید .

۲ – از اشتباهات درس بگیرید و از آنها برای ایجاد حد و مرزهای تازه استفاده کنید . اگر با دوستی دچار اختلاف و سوء تفاهم شده اید ، فرصت عالی است که ضعف ها و نیازهای خود را عنوان کنید . چه رابطه شما ده روز است که شروع شده و چه ده سال ، همیشه می توانید از نو آغاز کنید .

۳ – مهارت های ارتباطی خود را تقویت کنید تا بتوانید احساسات خود را به روشنی ابراز کنید . عادت کنید که هر جا لازم است نه بگوئید و برای آن تمرین کنید .

۴ – در لحظاتی درباره حد و مرزهای خود فکر کنید . سعی کنید که آنها را روی کاغذ بیاورید . همچنین در نظر داشته باشید که چه نیاز هایی دارید که باید در رابطه شمابر آورده شوند و چرا ؟ این باعث می شود که وفتی دیگران در مقابل شما مقاومت می کنند ، پایدار بمانید .

حد و مرزها ستون ها و پایه های موفقیت در هر رابطه شادی هستند و زیر بنای رابطه ای سرشار از عشق ، اعتماد و احترام را بنیان می گذارند . همه ما سزاوار این هستیم که چنین احساسی داشته باشیم و نباید زیر بار حد و مرزهای ناسالم برویم هر چقدر که به طرف مقابل علاقه داشته باشیم . همینطور نباید انتظار داشته باشیم که همه حد و مرزها را پس از برقراری کاملا و دقیقا و بی عیب و نقص اجراء نمائیم . باید تمرین کنیم که نه بگوییم و به طور شفاف و روشن ارتباط برقرار کنیم . احساس راحتی و آسایشی که از تعیین حد و مرزهای سالم در روابط فراهم می شود این ارزش را دارد که برای آن سعی و تلاش کنیم .

در طول این مسیر ممکن است به یاری احتیاج داشته باشید . من دکتر افسانه وکیلی و سایر همکارانم در مرکز مشاوره مهر می توانیم به شما کمک کنیم که مهارتهای ارتباطی که برای بیان و ابراز نیازها ضروری هستند تقویت کنید تا قادر باشید روابط سالمی بر قرار کنید .

منبع :

https://www.betterup.com/blog/healthy-boundaries-in-relationships#amp_tf=From%20%251%24s&aoh=16719127633744&referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com&ampshare=https%3A%2F%2Fwww.betterup.com%2Fblog%2Fhealthy-boundaries-in-relationships

گردآوری و تنظیم : مرکز مشاوره و روانشناسی مهر

مترجم : دکتر افسانه وکیلی و سهیل خوش بیان

کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز مشاوره و روانشناسی مهر بوده و استفاده از مطالب آن فقط با ذکر منبع مجاز است .