انتقاد و تحقیر در رابطه
Zach Brittle, LMHC : نوشته
زمان تقریبی مطالعه : ۵ دقیقه
در کتاب مکاشفه عهد جدید روایت شده است که در آخرالزمان چهار سوار ( ۱ ) به عنوان نشانه ای از پایان دنیا ظاهر می شوند . در ابتدا اسب سپید می آید . او فاتحی ظفر نمون است که به دنبال پیروزی و چیرگی می تازد . در پی اسب سپید ، مرکب آتشین از راه می رسد که شمشیری بزرگ در دست دارد و قادر است صلح و دوستی را از زمین برکند و مردمان را به قتل و کشتار وا دارد . دو اسب دیگر زرد و سیاه هستند . در این مقاله از دو سوار اول خواهیم نوشت . این پیام آوران خشونت و نصرت ، نماد های برجسته ای برای دو عاملی هستند که اگر آزادانه جولان بدهند ، کار رابطه را مثل دنیا به انتها می کشانند : تحقیر ( ۲ ) و انتقاد ( ۳ ) .
- از تحقیر تا پیروزی
سالها بود که معنی تحقیر را درک نمی کردم . قبلا تصور می کردم تحقیر به این می ماند که به کسی بگویید از او متنفر هستید یا اینکه دو نفر هریک چیز متفاوتی می خواهند و نتوانند بر روی آن توافق کنند و در نتیجه از تلاش کردن برای تفاهم دست بردارند چون به هر حال دعوا کردن آسان‌تر از سازش کردن است . اما تحقیر به معنی تنفر نیست بلکه از آن بدتر و نشانه شرارت و بد ذاتی است . تحقیر یعنی من از تو بهترم . اگر خیانت می تواند مقابل اعتماد باشد ، تحقیر در مقابل احترام است . تحقیر می گوید : نه تنها به تو احترام نمی گذارم ، بلکه در واقع عمدا به تو بی احترامی می کنم . کسی که تحقیر می کند بر مرکب چیرگی و برتری نشسته است و می خواهد اطمینان پیدا کند دیگری فهمیده است که او برتری و تسلط دارد . در خانواده های محافظه کار و سنتی بسیار دیده ام که زن یا دست کم نقش او کم رنگ تلقی می شود و همینطور در خیلی از روابط هم مشاهده کرده ام که خانم ها دست بالا را گرفته اند و شوهران هم ید طولانی در دیوار کشیدن ( ۴ ) دارند . دکتر گاتمن ( ۵ ) می گوید پادزهر تحقیر و توهین ، عشق و علاقه و تحسین است . اما شک دارم که این کافی باشد . در بیشتر موارد ، هدف واقعی از تحقیر ، خود شخص است . بنابر این اگرچه عشق و علاقه و احترام ضروری و لازم است ، اما به اندازه آگاهی از انگیزه های خود ما برای تحقیر کردن موثر نیست .
🔴 از انتقاد تا خشونت
اگرچه تحقیقات گاتمن نشان می دهد که انتقاد کمترین تاثیر مخرب را در مقایسه با سه سوار دیگر دارد ، اما به هر حال آسیب وارد می کند . انتقاد نوعی حمله به طرف مقابل است و این قدرت را دارد که صلح و آرامش را از رابطه سلب نماید و دیگری را نابود کند . انتقاد بیشتر در قالب الفاظی مانند < همیشه > و < هرگز > مطرح می شود و مقصود این نیست که طرف مقابل کمی آزرده شود ، بلکه منظور آن است که کاملا به خشم بیاید . هدف انتقاد شخصیت طرف مقابل است نه رفتار او . این نحوه حمله کردن به طرف مقابل ، بیشتر منجر به تحریک واکنش دفاعی ( ۶ ) و ایجاد زنجیره ای از مشاجرات و منازعات می شود که گریز ناپذیر خواهد بود . پیشنهاد گاتمن در این مورد استفاده از جملات با ضمیر < من > در گفتگو است که از سوی مشاوران ازدواج بسیار بکار رفته و تصدیق شده است . تاکید می کنم این خیلی بیشتر از یک مهارت است . این یک نحوه نگرش است . استفاده از قیود < همیشه > و < هیچ وقت > مسئولیت را متوجه طرف مقابل می کند ، اما شما مسئول هستید ، خود شما . انتقاد همان خواسته ای است که تغییر شکل داده است و نوعی ابراز منفی نیازی واقعی به شمار می رود . چه می شود اگر مسئولیت چیزی که برای رابطه می خواهید را بر عهده بگیرید . چه می شود اگر آرزویی داشته باشید و آن را به عنوان امیدی مثبت مطرح کنید . اینکه جمله را با < امیدوارم که > شروع کنید به اندازه استفاده از < هیچ وقت > ، آسان است اما باید به درون خود نگاه کنید تا در آن سقوط و انحطاط به سوی خشونت را ببینید .
🟠 بدست آوردن آنچه که می خواهید
این شما را وسوسه می کند ؟ چه کسی دوست ندارد که احساس قدرت کند ؟ در یک رابطه پر از دعوا و مرافعه توسل به تحقیر و انتقاد راه مناسبی برای در اختیار گرفتن کنترل رابطه به نظر می رسد اما این توهمی بیش نیست . هر موقع که با هر یک از چهار سوار گاتمن در مراجعان روبرو می شوم ناگزیر به این سوال دائمی بر می گردم : آیا این رفتار کمکی می کند چیزی که می خواهم بدست بیاورم ؟ و پاسخ همیشه همین است : خیر . اگر هیچ دلیلی برای کنار گذاشتن تحقیر و توهین پیدا نمی کنید به این امر فکر کنید که آنها بی ثمر هستند . ممکن است برای یک دقیقه حال بهتری داشته باشید اما خوار و خفیف کردن و بی احترامی کمکی به دریافت پاسخ یا مهم تر از آن تغییری که دنبال آن هستید ، نخواهد کرد .
من دکتر افسانه وکیلی و همکارانم در مرکز مشاوره مهر در کنار شما هستیم تا زمانی که زمام اسب سرکش خود را به دست بگیرید و اجازه ندهید که انتقاد و تحقیر جولان بدهند و آنها را با محبت و مهربانی نسبت به خود و شریک زندگی و گله گذاری بدون مقصر قلمداد کردن ، جایگزین کنید و باهم فکر کنید که چطور باید به آنچه که واقعا از رابطه می خواهید ، برسید .
⭕️ کلید واژه ها :
( ۱ ) : Four Horsemen
( ۲ ) : Contempt
( ۳ ) : Criticism
( ۴ ) : Stonewalling
( ۵ ) : Dr.John Gottman
( ۶ ) : Diffensiveness
منبع :
گردآوری و تنظیم : مرکز مشاوره و روانشناسی مهر
خـــدمـــــات دیـــگـــر
مشاور خانواده چیست؟ مشاوره خانواده که به عنوان خانواده درمانی نیز شناخته می شود، ...
