نوروتراپی
نوروتراپی در لغت به معنای درمان نورون می‌باشد. نورون سلول‌های تشکیل دهنده مغز و اعصاب بدنی ما می‌باشد. بصورت عام، نوروتراپی به مجموعه‌ای از درمان‌های پیشرفته و نوین اطلاق میشود که به منظور تشخیص، ارزیابی و درمان اختلالات نورفیزیولوژیکی و روانشناختی مورد استفاده قرار میگیرند. مهمترین و پرکاربرد ترین تجهیزات نوروتراپی شامل ، نوار مغزی کمی QEEG ، نوروفیدبک لورتا، تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای rTMS ، تحریک الکتریکی فرا جمجمه‌ای tDCS ، می‌باشد.QEEG
نقشه مغزی (QEEG) چیست؟
نقشه مغزی (QEEG) ما را قادر می سازد تا الگوی منحصربفرد نواحی ضعف و قوت مغزی شما را ببینیم. مناطقی از مغز که فعالیت خیلی کم یا خیلی زیاد دارد، و نواحی مغزی که نمی توانند فعالیت خود را در بهترین حد ممکن هماهنگ کنند. ما از QEEG ها برای ارزیابی اولیه خود استفاده می کنیم تا بتوانیم برای شما یک برنامه آموزشی نوروفیدبک طراحی و پیشرفت شما را در طول جلسات پیگیری کنیم. شما فقط باید کلاه حاوی حسگرها را روی سرتان بگذارید، و بعد ما می توانیم به آنچه مغز شما انجام می دهد گوش فرا دهیم. وقتی که ما بتوانیم دلیلی برای مشکلی که شما با آن دست و پنجه نرم می کنید در سطح مغزی ببینیم، می توانیم یک برنامه آموزشی نوروفیدبک ایجاد کنیم تا به رفع آن مشکل کمک کنیمآیا نقشه مغزی قابل اعتماد است؟
نقشه مغزی وسیله ای برای اندازه گیری عملکرد مغز است که به یک ابزار اصلی در علوم اعصاب تبدیل شده است. نقشه های مغزی (QEEG) برای مطالعه ADHD، اختلالات طیف اوتیسم، افسردگی و اختلال دوقطبی، PTSD (اختلال استرس پس از آسیب)، اختلالات اضطرابی، ناتوانی های یادگیری، و وضعیت های احساسی از هر نوع، در در مراکز تحقیقاتی سراسر دنیا مورد استفاده قرار میگیرند. در بعضی از کشورها (مثل آلمان و ایالات متحده) نقشه مغزی یک ابزار تشخیصی شناخته برای شناسایی و درمان بعضی از بیماری ها و اختلالات است.لورتا نوروفیدبک
لورتا نوروفیدبک آخرین و پیشرفته ترین نسل درمان نوروفیدبک است. این روش ویژگی ها و مزایای بسیاری نسبت به نوروفیدبک معمول و سنتی دارد. مهمترین ویژگی برجسته لورتا نوروفیدبک ، امکان اثرگذاری و تعدیل فعالیت نواحی عمقی مغز است که با نوروفیدبک معمول به هیچ وجه چنین امکانی وجود ندارد چرا که در نوروفیدبک معمول فقط امکان ثبت کارکرد قشر مغز (لایه بیرونی مغز یا همان کورتکس) وجود دارد و مناطق عمقی تاثیری از درمان نمی گیرند. به عنوان مثال با استفاده از لورتا نوروفیدبک میتوان فعالیت منطقه آمیگدال (که منطقه ای که در عمق مغز است که مسئول اصلی در ایجاد و تولید هیجانات به خصوص هیجان ترس و اضطراب است) را تعدیل و اصلاح کرد و به روند درمان افراد مبتلا به اضطراب، سرعت و کیفیت قابل توجهی افزود. این امر قابل مقایسه با روش پیشرفته نوروفیدبک به نام fMRI نوروفیدبک است که با دستگاههای بسیار بسیار گران قیمت MRI و فقط به صورت پژوهشی در آمریکا و اروپا انجام میشود. با این حاللورتا نوروفیدبک میتواند با همان دقت مکانی در مغز و با سرعت زمان اعمال فیدبک تا 24 برابر سریع تر از fMRI (که باعث تاثیرگزاری سریعتر و کیفیت درمانی بهتر میشود) کارکرد مناطق عمقی مغز را تغییر دهد. به علاوه با این درمان، میتوان به طورهمزمان روی چندین اختلال و چندین نقطه مغز کار کرد و تعداد جلسات درمانی را به طور قابل ملاحظه ای کاهش داد. با این درمان میتوان کارکرد بیش از 600 شاخص و نقطه/ عدد در مغز به طور همزمان در مغز تعدیل کرد. در حالی که در نورفیدبک معمولی این میزان فقط منحصر به سه شاخص و نقطه/عدد در مغز است. مزیت دیگر، کاهش تعداد جلسات از متوسط 50 جلسه نوروفیدبک معمول به فقط 20 جلسه در لورتا نوروفیدبک است. به علاوه تعداد جلسات در هفته نیز از 3 جلسه به 2 جلسه کاهش می یابد. بنابراین میزان رفت و آمد و زمان صرف شده در این روش در مقایسه با روش ها و نسل های قدیمی نوروفیدبک کاهش بسیار زیادی یافته است. و از این رو برای زندگی شهری مدرن و افرادی که دارای محدودیت زمان هستند بسیار مناسب است علاوه بر تاثیرات درمانی لورتا نوروفیدبک که حیطه های بسیار وسیعتری را نسبت به نوروفیدبک معمولی در برمیگرد از این روش میتوان به عنوان ابزاری موثر و سریع برای افزایش و بهبود عملکرد افراد در حیطه های مختلف ورزشی، مدیریت، دانش آموزان و افراد دارای مشاغل خاص و حساس استفاده کرد. از این روش درمان در درمان بسیاری از اختلالات میتوان استفاده کرد اختلالاتی از قبیل وسواس ( OCD ) ،که در برابر بسیاری از درمانها مقاوم هستند ولی با این روش بسیار بهبود میبابند، اضطراب، عدم توجه و تمرکز و بیشفعالی (ADHD)، افسردگی ( Depression ) و …..تحریک مغناطیسی مغز یا TMS چیست؟
تحریک مغناطیسی مغز یا TMS مخفف Transcranial Magnetic Stimulation است. این روش زمانی استفاده میشود که درمان‌های دارویی روی بیماران دارای افسردگی اثر نداشته‌اند. استفاده از این روش از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا مورد تایید قرار گرفته است. روش درمانی آر تی ام اس تکنیکی جهت تحریک مغز است که در آن یک مولد میدان مغناطیسی روی سر بیمار قرار می‌گیرد. این مولدهای میدان مغناطیسی دقیقا شبیه به دستگاههای MRI هستند. پالس‌های الکترومغناطیسی جریانی ضعیف را در مغز وارد می‌کنند. این جریان مدارهای عصبی را به طور مختصر فعال می‌سازد.rTMS برای درمان چه بیماری‌هایی کاربرد دارد؟
تحریک مغناطیسی مغز در مراکز TMS به عنوان ابزاری درمانی در بیماریهای مختلف عصبی و روان‌پزشکی استفاده میشود. بسیاری از گزارش‌ها نشان داده معمولا افسردگی باعث اختلالات شناختی میشود و بیماران پس از مغناطیس درمانی در عملکرد شناختی خود بهبود احساس می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که rTMS فرکانس بالا باعث افزایش توجه، حافظه و عملکردهای اجرایی مانند تصمیم‌گیری و تحلیل میشود. rTMS (آر تی ام اس) در درمان بیماری‌هایی هم‌چون افسردگی و پارکینسون بسیار موثر واقع شده است. انواع دیگر این بیماری‌ها شامل این موارد می‌شوند:- افسردگی
- بیماریهای پارکینسون
- دژنراسیون مخچه
- صرع
- بی اختیاری ادرار
- ناهنجاری‌های حرکتی
- دردهای مزمن
- میگرن
- وزوز گوش مزمن
مزایای استفاده از دستگاه آر تی ام اس
معمولا ۷۸ درصد بیماران به درمان با دستگاه rTMS جواب مثبت داده‌اند و هیچ اثر جانبی برایشان نداشته است. سازمان FDA روش درمانی آر تی ام اس را به عنوان درمانی امن و سالم تشخیص داده است. یکی از بزرگترین مزایای درمان افسردگی با دستگاه TMS این است که بیماران وابستگی خود را به داروهای ضدافسردگی بسیار کاهش داده‌اند یا کامل حذف کرده‌اند. اگر درمان خود را در کلینیکی مجهز و تحت درمان پزشکی خبره انجام دهید که بتواند نیازهای فردی بیمار را به خوبی تشخیص دهد و بهترین درمان را برای وی تجویز کند، خیالتان بابت تجویز روش درمانی TMS راحت‌تر خواهد بود چرا که عوارض درمان دارویی نسبت به درمان با دستگاه آر تی ام اس بسیار بیشتر است. از جمله مزایای TMS نسبت به دیگر روشهای درمانی میتوان به این ۵ مورد اشاره کرد: ۱. بدون نیاز به بیهوشی یا آرامبخش درمان‌هایی که با بیهوشی یا تزریق آرامبخش همراه هستند معمولا عوارض و خطرات زیادی با خود به همراه دارند و معمولا با ترس و استرس همراه هستند. بیهوشی میتواند خود عامل ایجاد عوارض منفی مانند حالت تهوع، سرگیجه، اختلال عملکرد شناختی و هذیان شود. علی رغم درمان‌هایی مانند Electroconvulsive therapy یا ECT، مغناطیس درمانی یا آر تی ام اس به بیهوشی یا آرامبخش نیاز ندارد و همین مسئله باعث کاهش خطرات درمانی میشود. ۲. عوارض و مضرات بسیار کم rTMS2 درمان تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای عوارض بسیار کمی را از خود نشان داده است. به طور کلی، فقط ۱۰ تا ۳۰ درصد بیماران، پس از درمان احساس ناراحتی یا سردرد جزئی دارند که البته گذراست. ۳. درمان سریع اگر درمان تحریک مغناطیسی مغز در کلینیکی تخصصی انجام گیرد بیش از ۷۵ درصد افراد بهبود می‌یابند. برخلاف برخی از داروها که باید به طور مداوم دوز آنها تغییر کند و در طولانی مدت مصرف شود، در درمان rTMS بیماران در چند هفته اول علائم بهبودی را می‌توانند حس کنند. ۴. بدون نیاز به زمان ریکاوری از آن‌جا که در درمان با دستگاه آر تی ام اس نیازی به بیهوشی نیست، زمانی هم برای ریکاوری و بهبود نیاز ندارید و بلافاصله پس از جلسه درمانی می‌توانید به کارهای روزانه خود مشغول شوید. ۵. پیشرفت‌های شناختی معمولا افسردگی باعث اختلالات شناختی میشود و بیماران پس از مغناطیس درمانی در عملکرد شناختی خود بهبود احساس می‌کنند. تحقیقات نشان داده است که rTMS فرکانس بالا باعث افزایش توجه، حافظه و عملکردهای اجرایی مانند تصمیم‌گیری و تحلیل میشود.مشاوران
سوابق مشاورانی که در این زمینه فعالیت می‌کنند رو مشاهده کرده و سپس اقدام به روزر آنلاین کنید:
دکتر فرناز فریدی
دکتری علوم شناختی-زبانشناسی
مقالات
نوروتراپی