مرکز مشاوره و روانشناسی مهر

انتخاب و تنظیم مقاله :افسانه وکیلی
زمان تقریبی مطالعه :14 دقیقه

مراجع شماره 1 :چند سال از جنگ گذشته بود که آقایی به من مراجعه کرد و گفت که مدتهاست که بعد از شنیدن صداهای بلند مثل بهم خوردن ناگهانی در اتاق یا صدای افتادن وسیله ای از بلندی و یا شنیدن صدا ی انفجار در یک فیلم سینمایی شدیدا دچار ترس و اضطراب می شود .و پس از آن بشدت غمگین می شود و خودش را در یک اتاق محبوس می کند و ارتباطش را با خانواده قطع می کند.
مراجع شماره 2 :مادری دخترخانم نوجوانی با شکایت فرار و عدم تمایل به ارتباط با دایی خود ، گریه شدید و لرزیدن و فرار کردن او وقتی دایی به منزل آنها می آید ،خمود شدن ناخن جویدن و در خود فرو رفتن و افت تحصیلی به من مراجعه کرده بود.
مراجع شماره 3 :خانم دیگری از مراجعینم با آقایی آشنا شده بود و در شرف ازدواج بودند. یک روز خانم از طرف آقا به منزلش دعوت شده بود ، در که باز می شود خانم با سگی که در کنارش ایستاده بود و به او پارس کرده بود مواجه می شود .ناگهان خانم عکس العمل شدیدی نشان داده و با فریاد و ترس فراوان پا به فرار میگذارد .با توجه به علاقه و صمیمیتی که بین این زوج ایجاد شده و وابستگی شدیدی که آقا به سگش دارد تصمیم گیری ازدواج را برایشان بسیار سخت و شاید غیر ممکن کرده بود.
وقتی با سه مراجعی که در بالا به آن اشاره شد و مواردی مشابه شروع به مشاوره کردم و تاریخچه ای از آنها گرفته شد و علایم پس از مواجه شدن با محرکات و موقعیتها مورد بررسی قرار گرفت متوجه شدم که این افراد دچار PTSD یا اختلال استرس پس از سانحه شده اند.

تروما به معنی ضربه،جراحت ،شوک ،آسیب و حادثه وارد شده به جسم و روان است که که فرد ممکن است در طول زندگی خود
در معرض انواع مختلفی از تروما قرار گیرد . برخی ممکن است به دنبال تروما دچار یک بیماری روانی به نام اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) شوند. امروز، ما قصد داریم به بررسی این موضوع بپردازیم که PTSD چیست، علائم آن، و چگونه به دنبال درمان و کمک باشیم.

PTSD چیست؟
اختلال استرس پس از سانحه، که معمولا به عنوان PTSD شناخته می شود، یک اختلال سلامت روان است که زمانی رخ می دهد که فرد در معرض یک رویداد وحشتناک یا آسیب زا قرار می گیرد. طبق راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی( DSM)، PTSD یک اختلال اضطرابی تشخیص داده می شود . افرادی که دچار PTSD هستند، اغلب دچار فلاش بک از تروما یا تداعی آن حادثه می شوند و به قدری از محرک های آن مضطرب می شوند که برای اجتناب از آنها تلاش زیادی می کنند.

علائم و تشخیص PTSD
برای تشخیص PTSD، فرد باید شاهد یک رویداد آسیب زا باشد، تجربه کرده باشد یا در معرض آن قرار گرفته باشد . علاوه بر این، افراد مبتلا به PTSD معمولا یک یا چند مورد از علائم زیر را تجربه می کنند:
• زنده کردن تجربه آسیب زا
• داشتن اضطراب و اجتناب ناشی از رویداد
• احساس ناامیدی یا انزوا
• مشکل در تجربه احساسات مثبت (آنهدونیا یا ناتوانی از لذت بردن )
• مشکل در حافظه، تمرکز و تمرکز
• احساس بهت زدگی یا تحریک پذیری
• تحریک پذیری، ناامیدی یا عصبانیت
• رفتارهای خود ویرانگر (مصرف بیش از حد الکل، استفاده تفریحی از مواد مخدر، یا رفتار ریسک جویانه)
• احساس شرم یا گناه باقی مانده از آن حادثه
• فلج و ناتوانی در تصمیم گیری
این علائم باید حداقل یک ماه پس از حادثه آسیب زا ادامه یابد. علائم همچنین باید باعث ناراحتی قابل توجه مراجع شده که برای یک متخصص تشخیص PTSD داده شود.

چه چیزی باعث PTSD می شود؟
اختلال استرس پس از سانحه در ابتدا در سربازان رزمی شناسایی شد . در این موارد، این وضعیت به عنوان “شوک پوسته” شناخته شد. اگرچه این اصطلاح به اوایل دهه 1900 برمی گردد، سوابق اختلال استرس پس از سانحه به بیش از 3000 سال قبل بازمی گردد . به زودی، روانپزشکان شروع به تخصص در درمان بیماری تازه شناخته شده کردند. آنها متوجه شدند که غیرنظامیان و همچنین کهنه سربازان نیزممکن است تحت تأثیر آن قرار گیرند.
روانشناسان انواع دیگری از استرس و شرایطی را که ممکن است باعث شروع PTSD شود، تشخیص داده اند. این عوامل خطر عبارتند از:
• بلایای طبیعی مانند طوفان، سونامی و زلزله
• جنگ، نبرد، تهاجم، یا اشغال (مثل مراجع شماره 1 )
• رویدادهای جهانی مانند بیماری های همه گیرمثل کرونا
• اقدامات تروریستی، مانند 11 سپتامبر یا تیراندازی های دسته جمعی
• شاهد یا قرار گرفتن در یک تصادف جدی
• جرایم خشونت آمیز مانند تجاوز جنسی، آزار و اذیت، سرقت، یا تجاوز(مثل مراجع شماره 2)
• ترومای دوران کودکی (مثل مراجع شماره 3 )
• غفلت و آزار روحی، جسمی، کلامی، جنسی یا ذهنی ، چه در داخل و چه خارج از خانه
• حوادث تهدید کننده زندگی (مانند تصادف رانندگی)

اطلاعات بسیار کمی در مورد اینکه چرا برخی افراد دچار PTSD می شوند و برخی نه وجود دارد. این بیماری در هر سنی می تواند ایجاد شود و احتمال تاثیر آن بر زنان بیشتر از مردان است. در صورت داشتن سابقه سایر اختلالات روانی یا مصرف مواد مخدر و الکل، احتمال ابتلای افراد به آن را بیشتر می کند. همچنین شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد افرادی که در کودکی مورد سوء استفاده قرار می‌گیرند بیشتر در بزرگسالی به PTSD مبتلا می‌شوند .

چگونه از ابتلا به PTSD جلوگیری می کنید؟
موثرترین راه برای پیشگیری از PTSD جلوگیری از تجربه تروما در افراد است. با پایان دادن به تجاوز جنسی، جنایات خشونت آمیز، حوادث تهدید کننده زندگی، بلایای طبیعی و اعمال جنگی، اختلال استرس پس از سانحه ناپدید می شود. متأسفانه، این هدفی است که «دستیابی به آن ممکن نیست ».
پس پاسخ این است که تا حد امکان در مراحل اولیه تروما مداخله کنید . این امر مستلزم یک درخواست بزرگ از بازماندگان تروما است که هرچه سریعتر از اطرافیان در خواست کمک تخصصی بکنند و زودتر مورد درمان قرار گیرند.
واقعیت این است که زندگی انسان پر از چالش ها و ناملایمات است – اما پر از معنا و شادی نیز هست. مانند بازماندگان پس از 11 سپتامبر، یا بهبود یافتگان کرونا و بازماندگان نزدیکان فوت شده از این بیماری ،مردم قادر به استقامت، انعطاف پذیری و شجاعت فوق العاده ای حتی در میان آسیب های روحی خود هستند. افرادی که می‌توانند در چالش‌های خود معنا پیدا کنند، اغلب می‌توانند این تجربه را تغییر دهند و از ابتلا به PTSD اجتناب کنند.
کار با یک درمانگر، پزشک یا متخصص سلامت روان می تواند به عنوان یک راهنما عمل کند. روانشناسان می‌توانند به هدایت و کمک افراد از طریق فعالیت‌ها یا راه‌های مقابله با تروما و روشهای روان درمانی کمک کنند تا از «گیر کردن» خود در آن و یاداوری خاطرات و احساسات ناخوشایند و مخرب آن جلوگیری کنند.

برخی از فعالیت ها و تکنیکهای روان درمانی که ممکن است به روند تروما و جلوگیری از PTSD کمک کنند عبارتند از:
• ذهن آگاهی ، به ویژه هنگامی که با احساسات ناخوشایند روبرو می شوید
• روزنامه نگاری و نوشتن افکار برای پردازش وقایع و احساسات ماندگار
• برقراری ارتباط با دیگران و صحبت کردن، چه آنها در این رویداد حضور داشته باشند یا نه
• حضور در گروه های حمایتی و مشاوره های گروهی و جلسات مشاوره
• کار کردن با کسی برای قالب بندی مجدد و یافتن معنا در تجربه

درمان PTSD
پس از تشخیص، PTSD باید توسط یک متخصص سلامت روان درمان شود. سیستم مراقبت های بهداشت روان به آسیب دیدگان با روشهای علمی و موثر به درمان علائم PTSD کمک کند.
درمان های رایج برای PTSD اغلب شامل موارد زیر است:
روان درمانی
درمان شناختی رفتاری (CBT) برای درمان اضطراب ، افسردگی و سندرم استرس پس از سانحه موثر است. درمانگران آموزش دیده به افراد کمک می کنند تا افکار غیر مفید یا تکراری را شناسایی کرده و افکار مثبت را جایگزین آنها کنند. این درمان پردازش شناختی می تواند به فرد مبتلا کمک کند تا افکار منفی یا خاطرات مزاحم را شناسایی کند.
اگر PTSD نتیجه سوء استفاده باشد، گشتالت درمانی نیز می تواند بسیار مفید باشد . درمانگر ممکن است فرد را تشویق کند که “مستقیماً با یک صندلی خالی صحبت کند” یا نامه ای برای شخصی که باعث درد آنها شده است بنویسد.
درمان EMDR
درمان حساسیت زدایی و پردازش مجدد حرکت چشم (EMDR) یک روش درمانی تروما علمی است. در هر جلسه، شرکت کنندگان تجارب آسیب زا را در دوزهای کوچک دوباره زنده می کنند. در طی آن، درمانگر حرکات چشم آنها را هدایت می کند. این می تواند به آنها کمک کند تا پریشانی فیزیکی و عاطفی مرتبط با حافظه دردناک را رها کنند.
حساسیت زدایی سیستماتیک
یکی دیگر از رویکردهای درمانی علمی، حساسیت زدایی سیستماتیک، آرامش را با قرار گرفتن در معرض تدریجی ترکیب می کند. با گذشت زمان، به شما کمک می کند تا به آرامی بر ترس یا فوبیا غلبه کنید . در این روش درمانگر به شما کمک می کند که سلسله مراتبی از کمترین احساس ترس و اضطراب تا بیشترین میزان را تنظیم کنید و بتدریج و تحت شرایط درمانی و کنترل شده با آن مواجه شوید و در نهایت آرامش خود را بدست بیاورید.
دارو درمانی
در موارد خاص، دارو می تواند به کاهش علائم PTSD کمک کند. بهتر است از یک روانپزشک برای گرفتن دارو کمک بگیرید.
داروهای خاصی که می توانند کمک کنند شامل داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب هستند. اگر دچار PTSD هستید و به دنبال کمک هستید، لطفاً با روانپزشک خود همکاری کنید.

عوارض PTSD
مانند بسیاری از شرایط سلامت روان ، افراد مبتلا به PTSD ممکن است برخی از مشکلات سلامت جسمانی ناشی از آن را نیز تجربه کنند.علاوه بر آن فلاش بک ها، کابوس ها و اضطراب شدید معمولاً توسط افرادی که از PTSD رنج می برند گزارش میشود که به شرح آن می پردازیم:
• فلاش بک ها: در یک فلاش بک PTSD، ممکن است احساس کنید که در حال تجربه یک حادثه آسیب زا در گذشته هستید که گویی در حال وقوع است. فلاش بک ها می توانند توسط هر چیزی که شما را به یاد آسیب های گذشته می اندازد، ایجاد شود. درمان EMDR می تواند به کاهش دفعات فلاش بک ها و بهبودی تروما کمک کند. تکنیک های خودمراقبتی – مانند تمرینات زمینی – نیز می توانند به شما در مقابله کمک کنند.
• کابوس: مانند فلاش بک ها، کابوس ها نیز ممکن است زمانی رخ دهند که از PTSD رنج می برید. بر اساس گزارش مرکز ملی PTSD، 71 تا 96 درصد از افراد مبتلا به PTSD کابوس می بینند . برای بازماندگان تروما معمول است که کابوس های شبانه را به عنوان یک علامت PTSD تجربه کنند. اما کسانی که از کابوس های شبانه رنج می برند باید از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرند.
• اضطراب و افسردگی: با توجه به انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا، علائم PTSD می تواند در اضطراب و افسردگی نیز ظاهر شود . افکار افسردگی – مانند احساس درماندگی یا داشتن انگیزه کم یا نداشتن – در افرادی که از PTSD رنج می برند رایج است. احساسات یا افکار مضطرب نیز ممکن است برای مبتلایان به PTSD باقی بماند. مجدداً، لطفاً اگر این علائم را دارید، از مشاور و روان درمانگر حرفه ای کمک بگیرید.

تو تنها نیستی
اگر با PTSD زندگی می کنید، لازم نیست به تنهایی شرایط خود را مدیریت کنید. اگر مراقب یکی از عزیزانتان هستید که مبتلا به PTSD است، منابعی در دسترس دارید.
خوب است که به دنبال کمک باشید – به خصوص اگر تأثیرات منفی قابل توجهی را در زندگی روزمره خود تجربه می کنید. بهبودی از ضربه گاهی اوقات می تواند مانند یک سفر مادام العمر باشد. اما با سیستم پشتیبانی، منابع، آموزش و ابزار مناسب، می‌توانید درمان کنید.
گزینه های درمانی در دسترس هستند و متخصصان با تجربه سلامت روان آماده کمک به شما در سفر شفا هستند. اغلب اوقات، اولین قدم این است که درد و آسیب خود را بپذیرید. سپس، به دنبال کمک باشید.
گفتگو در مورد سلامت روان یک گفتگوی همیشه در حال تکامل است. چه در مکالمه با درمانگرتان باشد و چه با یکی از عزیزانتان، مهم است که در مورد آنچه تجربه می کنید باز باشید. مراقبت از خود یکی از بهترین کارهایی است که می توانید نه تنها برای خود بلکه برای دیگران نیز انجام دهید. روانشناسان و روانپزشکان مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره مهر به شما در رفع مشکل شما کمک خواهند کرد .
کلیه حقوق این سایت متعلق به مرکز مشاوره و روانشناسی مهر بوده و استفاده از مطالب آن فقط با ذکر منبع مجاز است .